احتمالا وقتی اسم عرضه اولیه به گوشتان می‌خورد، به یاد همان عرضه اولیه سهام در بورس می‌افتید. خب باید در این باره بگوییم که این عرضه اولیه سکه، تا حدودی به بورس شباهت دارد؛ ماهیت هر دو تقریبا یکسان است و کارکرد شبیه به هم دارند، اما در جزئیات، به طبع متفاوت از یکدیگر هستند.
عرضه اولیه سکه (ICO) چیست؟
ICO مخفف « عرضه اولیه سکه» است و مقصود از آن، ایجاد و فروش توکن‌های دیجیتالی می‌باشد. در طی اجرای فرآیند ICO یک کسب و کار نوپا می‌تواند به منظور جذب سرمایه برای کار خود، یک توکن دیجیتالی خاص برای خود بسازد و مقدار مشخصی از آن توکن‌ها را با یک قیمت اولیه به عموم مردم بفروشد. معمولا در ازای فروش این توکن‌ها یک ارز رمزنگاری شده دیگر همچون بیت کوین و اتریوم اخذ می‌گردد و با انجام یک ICO و استقبال مردم از آن، یک کسب و کار نوپا می‌تواند خود را برای انجام کارهایش تامین مالی کند.
ICO مخفف « عرضه اولیه سکه »(Initial Coin Offering) است و مقصود از آن، ایجاد و فروش توکن‌های دیجیتالی می‌باشد. هنگامی‌که در یک پروژه ICO صورت می‌گیرد، مقدار مشخصی از یک توکن دیجیتالی تهیه و به عموم فروخته می‌شود. معمولا در ازای فروش توکن‌ها یک ارز رمزنگاری شده دیگر همچون بیت کوین و اتر اخذ می‌گردد. دلایل تمایل عموم به توکن‌های عرضه شده عبارتند از:
- توکن عرضه شده دارای مزیت ذاتی است. برای نمونه صاحب توکن می‌تواند به یک سرویس دسترسی پیدا کند، در یک فرآیند مفید شرکت کند یا از درآمدهای پروژه سهمی داشته باشد.
- مزیت دیگر توکن ناشی از افزایش تقاضا است که باعث بالا رفتن قیمت توکن در بازار می‌شود.
توکن‌ها، به ویژه آن‌هایی که فروش موفقی داشته‌اند معمولا به صرافی‌ها راه پیدا می‌کنند. در این صورت صاحبان اولیه توکن می‌توانند دارایی خود را بفروشند و خریداران جدید ممکن است در هر زمان از راه برسند. فروش توکن نوعی تامین مالی عمومی است که استارت‌آپ‌ها به کمک آن بدون از دست دادن دارایی شرکت پول جمع می‌کنند. این کار یک فایده دیگر هم دارد و با ایجاد انگیزه در صاحبان توکن باعث خودراه‌اندازی پروژه می‌شود.
خریداران هم از دو جهت سود می‌برند، یکی دسترسی به خدمات منبع توکن است و دیگری سود مالی ناشی از بالا رفتن قیمت توکن‌ها می‌باشد. این سودها را می‌توان در زمان دلخواه محقق نمود و معمولا برای این کار باید توکن‌ها را در صرافی به فروش برسانیم. در حالت دیگر ممکن است خریداران با تهیه توکن بیشتر از بازار، اشتیاق خود برای شرکت بیشتر در پروژه را نشان دهند.
تاریخچه عرضه اولیه سکه
این رویه برای کسب سرمایه در سال 2014 رواج پیدا کرد، وقتی که ویتالیک بوترین به همراه سایر توسعه‌دهندگان پروژه اتریوم، از طریق یک ICO سرمایه مورد نیازشان را جمع‌آوری کردند. از آن زمان تاکنون، راه‌اندازی یک عرضه اولیه سکه تبدیل به یک هنجار در فضای بلاک چین و کریپتوکارنسی شده است.
در سال 2017 با انفجار ICO رو به رو شدیم، به طوری که بی‌شمار کمپین تامین بودجه برای پروژه‌های مختلف، به ازای اهدای توکن، راه‌اندازی شد. برخی از آن‌ها به موفقیت دست یافته و تعداد قابل توجهی نیز با شکست مواجه شدند.
مزایا عرضه اولیه سکه یا ICO
برای صادر کننده توکن:
- دسترسی به سرمایه ساخت ایده (seed funding) به روشی سریع‌تر و با موانع کمتر از طریق سرمایه خطرپذیر (capital route)
- فرصت ایجاد مدل‌های جدید کسب و کار نامتمرکز به وسیله ICO
- منبعی از مشارکت‌کنندگان که انگیزه استفاده و آزمودن خدمات و یک اکوسیستم خودگردان را دارند
- عدم از دست دادن حق مالکیت شرکت در پروژه (مگر اینکه توکن‌ها همراه با سهم مالکیت باشند)
- یک فرآیند تامین مالی پرسرعت با ICO
- محدودیت‌های اختیاری بیشتر برای وجوه جمع آوری شده
برای دارنده:
- دسترسی به یک سرویس نوین
- سود احتمالی به واسطه افزایش قیمت توکن
- مشارکت در یک مفهوم نوین، ایفای نقش در توسعه یک فناوری نوین
معایب عرضه اولیه سکه یا ICO
برای صادر کننده:
- مقررات غیر ثابت (احتمال وضع قوانین سخت و بازدارنده، جریمه یا حتی محکومیت)
- سرمایه گذاری ناپایدار (فروش یکجا توسط کاربران ناراضی می‌تواند بر قیمت توکن تاثیر بگذارد و پروژه را به خطر بیندازد)
- آگاهی کم در مورد صاحبان توکن (برخلاف سهام‌داران)
برای دارنده:
- عدم تضمین توسعه پروژه
- عدم وجود نظارت حفاظت‌کننده (سرمایه گذاری با ریسک)
- آگاهی اندک درباره بنیان‌های موجود
- شفافیت کم در زمینه ساختار نگهداری از توکن
عرضه اولیه سکه چطور کار می‌کند؟
پیش از همه به تیمی خلاق با ایده‌ای مبتکرانه، که به نوعی مرتبط با فناوری بلاک چین است، نیاز داریم. محدودیتی در این زمینه وجود نداشته و همه چیز به خلاقیت توسعه‌دهندگان بستگی دارد. تیم توسعه و ساخت پروژه، یک کمپین بازاریابی راه‌اندازی کرده و سرمایه‌گذاران را به خرید توکن‌های اختصاصی پلتفرم خود دعوت می‌کند.
یک ICO می‌تواند فرم‌های مختلفی داشته باشد. برخی مواقع، در نقشه راه طرح، ایجاد یک بلاک چین اختصاصی دیده می‌شود. تیم توسعه قرار است یک بلاک چین راه‌اندازی کرده و آن را طی ماه‌ها و سال‌های آینده توسعه بدهد. در این سناریو، توکن‌ها به آدرس‌های خریداران داخل زنجیره ارسال می‌شود.
در یک سناریو عرضه اولیه سکه دیگر، ممکن است بلاک چین راه‌اندازی نشده باشد. در این شرایط تیم فعالیت را بر بستر یک پلتفرم دیگر نظیر اتریوم پیش برده و در آنجا توکن‌ها را صادر می‌کند. وقتی زنجیره دیگر راه‌اندازی شد، دارندگان توکن‌های اولیه قادر خواهند بود آن‌ها را با دارایی‌های دیجیتال جدید مبادله کنند.
انواع عرضه اولیه یا ICO
خرید ارز دیجیتال به هنگام عرضه اولیه، می‌تواند از سه طریق ممکن باشد:
- عرضه اولیه سکه صرافی‌ها (IEO)
در این نوع، پیش فروش ارز پروژه‌های جدید، از طریق صرافی‌های معتبر اتفاق می‌افتد. این روش بسیار مطمئن است و می‌توان از طریق آن، به اعتبار پروژه، اطمینان داشت.
- عرضه اولیه توکن اوراق بهادار (STO)
این روش نیز بسیار کم ریسک است، در این روش توکن‌های ارائه شده دقیقا شبیه به اوراق بهادار عمل می‌کنند و این بدان معناست که کاربران احراز هویت شده‌اند و با ارزش ارز به اعتبار شرکت گره خورده اند.
- عرضه اولیه سکه برگشت‌پذیر (RICO)
در این روش، همانطور که از نامش پیداست، سرمایه‌گذار هر زمان که بخواهد، می‌تواند خرید ارز دیجیتال را لغو کرده، توکن‌های دریافتی را پس داده و سرمایه خود را نیز در قبال آن، باز پس بگیرد.
سخن پایانی
در حال حاضر، به نظر می‌رسد رشد عرضه‌های اولیه سکه همچنان ادامه خواهد داشت. با رشد فناوری‌های مربوطه و کسب تجربه بیشتر در بازار در ارتباط با این پدیده، سرمایه گذاران با تجربه‌تر و ماهرتر می‌شوند و کیفیت توکن‌ها و قدرت بقای مدل‌های کسب و کار بهبود پیدا می‌کند. به احتمال فراوان در سال‌های پیش رو، ناظران و قانون‌گذاران توجه بیشتری به عرضه توکن نشان خواهند داد و حتی ممکن است قوانینی در این زمینه تصویب کنند یا متمم‌هایی به قوانین موجود اضافه نمایند تا از سرمایه گذاران در برابر عرضه فریبکارانه و کلاهبرداری در این زمینه حفاظت کنند.
از سوی دیگر، مدل‌های نوین کسب و کار ظهور خواهند کرد؛ مدل‌هایی که علاوه بر داشتن ساختار عملیاتی جدید، روش‌های تامین مالی تازه‌ای نیز خواهند داشت. زیرساخت موجود در عرضه توکن‌ها نیز همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. مشاوران به نام در این زمینه به سمت « بانک‌های سرمایه گذاری» می‌روند و پلتفرم‌های جدید به طور فزاینده تجربه کاربران را افزایش خواهند داد.
منبع : وال هالا کریپتو
