معاملات فیوچرز در ارز دیجیتال

تعریف معاملات فیوچرز (Futures) رمز ارزها را توضیح داده و کارمزد و نحوه انجام معامله قرارداد آتی در صرافی های ارز دیجیتال را آموزش می‌دهیم.

راه‌های زیادی برای ورود به بازار رمز ارزها وجود دارد، اما معامله فیوچرز یکی از محبوب‌ترین رویکردهاست. با اینکه معامله قرارداد آتی بیش از 100 سال است که وجود داشته، اما استفاده از آن در بازار ارز دیجیتال از سال 2017 آغاز شد. بسیاری از صرافی‌ها نیز از آن زمان تا کنون به معاملات آتی علاقه نشان داده‌اند. افراد گاهی اوقات معاملات فیوچرز را با آپشن اشتباه می‌گیرند. از این رو، در این مطلب تعریف اوراق فیوچرز را توضیح داده و کارمزد و نحوه انجام آن در صرافی های ارز دیجیتال را آموزش می‌دهیم.

معاملات فیوچرز

فیوچرز تریدینگ (Futures Trading) روشی برای سوداگری روی قیمت دارایی‌ها از جمله ارزهای دیجیتال، بدون داشتن مالکیت واقعی آن‌هاست. معاملات آتی ارز دیجیتال همانند فیوچرز سهام و کالا، به کاربران اجازه می‌دهند تا روی قیمت آینده یک رمز ارز شرط‌بندی کنند. در حال حاضر، فیوچرز بیت کوین محبوب‌ترین نوع معامله قرارداد آتی در بازار ارز دیجیتال است.

اگر نحوه ی انجام معامله فیوچرز ارز دیجیتال را در یک پلتفرم صرافی رمز ارز مانند بایننس یا بای‌ بیت مشاهده کرده باشید، قادر به تشخیص تفاوت آن با معاملات عادی نخواهید بود. دلیل این است که تریدرها کارهای دقیقا یکسانی را در هر دوی این معاملات انجام می‌دهند؛ پوزیشن لانگ (خرید) و شورت (فروش) باز کرده و تکنیک‌های مناسب مدیریت ریسک را پیاده‌سازی می‌کنند.

با این حال، از آنجایی که قرارداد آتی نه با خود دارایی مربوطه، بلکه با پرایس اکشن آن کار می‌کند، تفاوت فراوانی با معامله اسپات دارد. مدیریت معاملات فیوچرز ارز دیجیتال به‌خاطر در اختیار نداشتن دارایی واقعی، بسیار سیال‌تر و راحت‌تر است. این قراردادها مارجین تریدینگ با لوریج بالا را نیز فراهم می‌کنند.

معاملات آتی ارز دیجیتال چگونه کار می‌کنند؟

قراردادهای فیوچرز بخشی از یک دسته‌بندی بزرگ از ابزارهای معاملاتی به‌نام مشتقات شامل قراردادهای CFD، آپشن‌ها و سواپ‌ها هستند.

در ابتدا، قرارداد آتی برای بسیاری از کالاها مانند مواد غذایی، نفت و فلزات رواج داشت. با این وجود، این قراردادها برای فتح تمام بازارهای مالی از جمله رمز ارزها، از دلایل عملی و کاربردی خود هم فراتر رفتند. امروزه، اکثر مظنه‌های قیمت کالاهایی که شما در پورتال‌های مالی من‌ جمله فیوچرز مشاهده می‌کنید، غالبا دارای یک تاریخ انقضا یا همان سررسید هستند.

به زبان ساده، معامله آتی یک توافق بین دو طرف برای خرید یا فروش یک دارایی مانند ارز دیجیتال در یک تاریخ و قیمت از پیش تعیین‌شده است. این قرارداد، یک دارایی خاص مانند کالا، سهام یا رمز ارز را ردیابی می‌کند. معامله فیوچرز اساسا نوعی پیش بینی روی تحرکات آتی قیمت هاست.

مثلا، اگر پیش‌بینی شما از حرکت بیت کوین افزایش قیمت آن تا آخر ماه باشد، باز کردن یک پوزیشن لانگ از طریق خرید یک معامله آتی ارز دیجیتال با تاریخ سررسید یک ماهه مناسب خواهد بود. در غیر  این صورت، اگر فکر می‌کنید قیمت بیت کوین کاهش خواهد یافت، پوزیشن شورت بهتر است. در زمان تاریخ سررسید، دو طرف درگیر در معامله تسویه حساب کرده و قرارداد بسته خواهد شد.

انواع قراردادهای آتی ارز دیجیتال

چندین نوع معامله فیوچرز وجود دارد که تریدرهای ارز دیجیتال از آن استفاده می‌کنند. شایان ذکر است که هیچ پلتفرمی تمام این نوع قراردادها را ندارد، بنابراین صرافی فیوچرز مناسب را برای ترید انتخاب نمایید.

قراردادهای فیوچرز استاندارد

معاملات آتی عادی تمام جنبه‌های یک قرارداد فیوچرز استاندارد از بازارهای سنتی مانند تاریخ انقضا و سررسید را دارند. شرکت CME Group واقع در شیکاگو و CBOE، اولین صرافی ترید اوراق آتی بودند که فیوچرز بیت کوین را در دسامبر 2017 راه‌اندازی کردند. در واقع، این اتفاق یکی از عمده دلایل رشد قیمت بیت کوین به سقف تاریخی خود در آن زمان بود.

امروزه، صرافی CME چندین معامله قرارداد آتی بیت کوین با تاریخ‌های انقضا متفاوت ارائه می‌دهد که در بخش Bitcoin Futures Calendar قابل مشاهده است. تمام قراردادها توسط دلار آمریکا در تاریخ انقضا تسویه می‌شوند. البته CBOE قرارداد فیوچرز بیت کوین خود را حذف کرده است، اما قطعا با بهبود علاقه به حوزه رمز ارزها این اوراق باز خواهند گشت.

در طرف مقابل، برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال نیز معاملات فیوچرز استاندارد را ارائه می‌دهند. اکثر این صرافی‌ها مانند بایننس و بای‌ بیت، دارای فیوچرزهای فصلی بیت کوین بوده و تسویه آن‌ها با دلار آمریکا صورت می‌گیرد. این قراردادها عموما هر 3 ماه یک‌ بار تسویه شده و برای معاملات سوئینگ (Swing Trading) ایده‌آل هستند.

قرارداد آتی با تحویل فیزیکی

یکی دیگر از انواع معاملات فیوچرز ارز دیجیتال دارای تاریخ انقضا، قرارداد آتی با تحویل فیزیکی است. این قراردادها اولین بار توسط صرافی بکت (Bakkt)، واحد تحت نظر اینترکانتیننتال اسکچنج (Intercontinental Exchange) یعنی شرکت مادر بورس سهام نیویورک (NYSE) معرفی شدند. تنها تفاوت این نوع قرارداد با معاملات عادی فیوچرز، تحویل رمز ارز طی فرایند تسویه است.

صرافی بکت تنها قرارداد فیوچرز بیت کوین با تحویل فیزیکی ارائه می‌دهد، به این معنا که در تاریخ انقضا، بیت کوین‌ها را برای خریدار قرارداد ارسال می‌کند. هدف این رویکرد به عنوان یک قرارداد آتی با تسویه نقدی، مشارکت در چرخه در گردش بیت کوین است.

قراردادهای پرپچوال

قراردادهای پرپچوال و دائمی نوع دیگر معاملات آتی رمز ارزها هستند. از آنجایی که این نوع قرارداد دارای تاریخ انقضا نیست، سریعا از صرافی بیتمکس (BitMEX) حذف شد، اما صرافی‌های کریپتویی بزرگ دیگری از جمله بایننس و بای‌بیت آن را به کار گرفتند.

مکانیزم اصلی نزدیک نگه‌داشتن قیمت قراردادهای پرپچوال به قیمت اسپات، فاندینگ ریت است. تریدرها بسته به پوزیشن خود، در ساعات خاص کارمزدها را به یکدیگر پرداخت می‌کنند. تفاوت قیمت معامله آتی ارز دیجیتال با قیمت بازار اسپات، تعیین‌کننده طرف پرداخت‌کننده کارمزد است. بنابراین، اگر فاندینگ ریت مثبت باشد، لانگ‌ها به شورت‌ها کارمزد پرداخت می‌کنند و با منفی شدن آن، شورت‌ها پرداخت‌کننده کارمزد به لانگ‌ها خواهند بود.

نکته مهم در رابطه با نرخ فاندینگ در قرادادهای آتی دائمی برای معامله‌گران این است که هر 8 ساعت یکبار پرداخت شده و بر اساس تتر (USDT) و دیگر استیبل کوین‌ها معامله می‌شوند.

مفاهیم پایه معامله فیوچرز ارز دیجیتال

معاملات فیوچرز علی‌رغم داشتن شباهت‌ها، کاملا شبیه به ترید معمولی نیستند. در این بخش، برخی از جنبه‌های کلیدی انجام معامله در بازار فیوچرز را بررسی می‌کنیم.

الزامات مارجین

برای ورود به یک معامله فیوچرز ارز دیجیتال، باید یک مارجین اولیه (Initial Margin) داشته باشید. مارجین اولیه برابر با درصدی از ارزش نظری یک پوزیشن قرارداد آتی است که باید توسط پول نقد یا وثیقه در هنگام استفاده از حساب فیوچرز تامین شود. در طرف مقابل، مارجین نگهداری (Maintenance Margin) به مقدار حداقلی مورد نیاز برای باز نگه داشتن پوزیشن فیوچرز اتلاق می‌شود. با رسیدن مارجین نگهداری به یک حد خاص، پوزیشن لیکویید خواهد شد.

لوریج (Leverage) یا اهرم

لوریج یکی از ویژگی‌های حیاتی در مارجین تریدینگ است که در اکثر پلتفرم‌های معامله قرارداد آتی ارز دیجیتال ارائه می‌شود. تریدرها با استفاده از اهرم قادر به افزایش سودهای بالقوه خود هستند، اما ریسک‌های همراه با آن نیز به همان اندازه زیاد است. با اینکه صرافی‌های رمز ارزی غالبا لوریج 50x ارائه می‌کنند، اما در بای‌ بیت امکان تعیین اهرم 100x برای قراردادهای دائمی و 125x در بایننس وجود دارد. ترید با لوریج بالا سودهای بالقوه‌ای را برای معامله‌گران پیشرفته به همراه دارد، اما ریسک لیکویید شدن پوزیشن هم زیاد است.

تازه‌ واردان در هنگام معامله قرارداد فیوچرز باید از انتخاب لوریج‌های بالا خودداری کرده و از اهرم‌های کوچک استفاده کنند. لوریج انتخابی، تعیین‌ کننده مقدار مارجین مورد نیاز برای معامله است. مثلا، در صورت انتخاب اهرم 10x، پوزیشن مربوطه شامل 10 درصد از وجوه کاربر بوده و باقی آن از طرف مقابل قرض گرفته می‌شود. حالا این طرف مقابل می‌تواند خود صرافی یا دیگر تریدرهای فعال در بخش وام‌ دهی باشد.

فاندینگ ریت (Funding Rate)

قراردادهای آتی پرپچوال همانند معاملات فیوچرز معمولی تسویه نمی‌شوند. بنابراین، صرافی‌ها نیازمند سیستمی هستند که از همگرایی منظم قیمت‌های شاخص و قیمت‌های فیوچرز اطمینان حاصل کند. این مکانیزم، فاندینگ ریت نام دارد. فاندینگ ریت بر اساس تفاوت قیمت بین بازارهای اسپات و آتی محاسبه می‌شود. سرمایه‌گذاران نیز بسته به پوزیشن‌های باز، کارمزدهای مبتنی بر فاندینگ ریت را دریافت یا پرداخت می‌کنند.

فاندینگ ریت می‌تواند اثر مخربی بر تریدرها داشته باشد. مثلا، نرخ فاندینگ ممکن است در بازاهای فوق‌العاده صعودی افزایش یافته و هزینه زیادی را برای باز نگه داشتن پوزیشن‌های لانگ بر معامله‌گران اعمال کند.

ارزیابی لیکوییدیتی (Liquidity)

تریدرها و سرمایه‌گذاران با بررسی دقیق لیکوییدیتی یا قدرت نقدشوندگی یک دارایی جدید، به تعیین درستی و تمامیت بازار، سرعت تراکنش‌ها، سیالیت بازار و در کل ارزیابی ثبات آن می‌پردازند که همه این موارد به تریدرها اجازه می‌دهد تا بدون اسلیپیج (Slippage) بالای قیمت، دارایی خود را سریعا به پول نقد تبدیل کنند.

در هنگام معامله قرارداد آتی ارز دیجیتال، 3 معیار اصلی تعیین‌کننده قدرت نقدشوندگی هستند. این معیارها شامل دارایی، صرافی و لیکوییدیتی بازار هستند. یک ترید همیشه باید وجود تعداد کافی خریداران، فروشندگان، میکرها (Maker) و تیکر (Taker) و وضعیت کلی یک دارایی و بازار را بررسی کند.

در کل، لیکوئیدیتی اکثر بازارهای معاملات فیوچرز ارز دیجیتال، به‌خاطر تسویه قراردادهای آتی با پول نقد از صرافی‌های اسپات بیشتر است. بنابراین، به‌جز در قرارداد آتی بیت کوین با تحویل فیزیکی، اصلا نیازی به خود رمز ارز BTC نیست. به لطف لیکوییدیتی کافی، ریسک اسلیپیج بسیار کاهش می‌یابد. البته برای کاهش ریسک همیشه باید عوامل فاندامنتال را نیز در نظر گرفت.

هجینگ (Hedging) یا پوشش ریسک

معامله فیوچرز ارز دیجیتال یک روش عالی برای پوشش ریسک برای دارایی‌های سنتی یا در برابر امکان سقوط شارپی قیمت خود رمز ارز است. سرمایه‌گذاران نهادی بیشتر قرارداد آتی بیت کوین را به‌عنوان ابزاری برای هجینگ ترجیح می‌دهند. با توجه به اینکه معامله آتی ارز دیجیتال دارای قیمت از پیش تعیین‌شده در تاریخ انقضا است، ترید فیوچرز بیت کوین شما را در معرض ضرردهی‌های شدید کاهش قیمت BTC در بازار اسپات قرار نمی‌دهد.

متنوع‌سازی

در کنار هجینگ، فیوچرز رمز ارزها اجازه می‌دهد تا سرمایه خود را متنوع کنید. بر هیچ‌کس پنهان نیست که متنوع‌سازی یکی از بهترین تکنیک‌های موجود مدیریت پول برای تریدرها و سرمایه‌گذاران است. شما می‌توانید با باز کردن چندین پوزیشن در بیت کوین، اتریوم، چین لینک و بسیاری دیگر ار رمز ارزها، یک پورتفولیو متنوع مناسب از قراردادهای آتی بسازید. از این طریق، قادر به کاهش ریسک موجود در تنها یک ارز واحد به هنگام سقوط غیرمنتظره قیمت هستید.

نوسان بازار

یکی از مهمترین موارد درباره معامله رمز ارزها و اوراق آتی، نوسان بالا است. با اینکه نوسان عمدتا به‌عنوان ریسک تلقی می‌شود، اما فرصت‌های بیشتری را به همراه دارد. این امر خصوصا به نفع تریدرهای کوتاه مدتی است که معامله بر اساس تحرکات سریع بازار را ترجیح می‌دهند. ارزهای دیجیتال همچنان نسبت به بازارهای سهام و فارکس بازار کوچکی محسوب می‌شوند. بنابراین، دارایی‌های دیجیتال مستعد نوسانات برگرفته از فعالیت نهنگ‌ها یا رویدادهای مختلف تاثیرگذار بر این صنعت هستند.

تاریخ انقضا (Expiration Date)

فرض کنید قرارداد فیوچرز مورد معامله شما با پول نقد تسویه شود. در این حالت، باید به تاریخ انقضا توجه داشته باشید، چون این تاریخ زمان دریافت پول نقد یا استیبل کوین معادل آن است. در هر حال، پیش از رسیدن تاریخ انقضا، امکان فروش قرارداد باز در هر زمانی وجود دارد.

تفاوت‌ها و شباهت‌های معاملات فیوچرز ارز دیجیتال با قرارداد آتی کالا

معامله آتی بیت کوین شباهت‌های زیادی با قرارداد فیوچرز در بازارهای مالی سنتی دارد. در واقع، بیت کوین توسط کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات متحده (CFTC) یک کالا محسوب شده است.

شباهت‌ها

معاملات آتی در هر دوی رمز ارزها و کالاها، کالای مربوطه را دخیل نمی‌کنند. اما مشتقات آن‌ها و قیمت‌ها کمی متفاوت‌اند. قراردادهای فیوچرزی در هر دوی این بازارها هستند که جزئیات مشابهی مانند تسویه و تاریخ انقضا دارند.

تفاوت‌ها

برخی از معاملات آتی ارز دیجیتال مانند قراردادهای دائمی، از فیوچرز کالاها به‌خاطر نداشتن تاریخ انقضا و تسویه متفاوت‌اند. به‌علاوه اینکه فیوچرز ارز دیجیتال عموما نوسان بیشتری نسبت به معامله آتی کالا دارد.

یکی دیگر از تفاوت‌های کلیدی، انجام معاملات آتی کالا بیشتر به‌خاطر دلایل عملی و کاربردی است تا سوداگری. مثلا، کارخانجات و سرویس‌های حمل و نقل ممکن است نسبت به خرید نفت با قیمت فعلی علاقه بیشتری داشته باشند، اما به خرید اوراق فیوچرز نفت با تحویل در آینده بپردازند.

مزایا و ریسک معاملات آتی ارز دیجیتال

فعالیت‌های سودآور مانند معامله فیوچرز ارز دیجیتال، با مزایا و معایب مختلفی همراه است.

مزایا

قرارداد فیوچرز ارز دیجیتال به دلایل ممتازی بسیار محبوب شده است. در این بخش، برخی از دلایل استفاده از معامله آتی ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم:

• راحتی: معامله کردن اوراق آتی نسبت به ترید خود رمز ارزها حتی برای تازه‌واردان هم راحت است و تنها نیاز به دسترسی به یک بازار لیکویید و کیف پول رمز ارزی امن دارد. در حقیقت، به همین خاطر است که حجم معاملات در بازار فیوچرز ارز دیجیتال 2 تا 3 برابر حجم معاملات بازار اسپات است.
• سودهای بالقوه بالاتر: در هنگام ترید معاملات آتی دارای لوریج و اهرم، سودآوری بسیار قابل توجه خواهد بود. در صرافی بای‌بیت، امکان تعیین لوریج 100x نیز وجود دارد، به این معنا که می‌توانید مثلا با تنها 10 دلار وارد یک پوزیشن به ارزش 1000 دلار شوید. با این وجود، باید بدانید که ریسک ضرردهی نیز با افزایش لوریج بیشتر خواهد شد.
• استراتژی‌های معاملاتی منعطف: پیاده‌سازی استراتژی‌های تریدینگ در بازار فیوچرز نسبت به تریدینگ معمول رمز ارزها خصوصا در معاملات روزانه کارایی بهتری دارد. معاملات آتی همچنین به شما اجازه می‌دهند تا بدون هیچگونه مانعی وارد پوزیشن شورت شوید. از این رو، فضای بیشتری برای استقرار استراتژی‌های مختلف معاملاتی جهت ماکزیمم کردن سود وجود دارد.

معایب

در کل، به باور برخی از متخصصان، بازار رمز ارزها برای داشتن یک بازار آتی آنقدر بالغ نیست. بر اساس ادعای این منتقدان، ممکن است عدم ثبات در بیت کوین به دیگر بخش‌های بازار فیوچرز نیز سرایت کند. با این حال، تا کنون هیچ اتفاق قابل توجهی توسط پلتفرم‌های معاملات آتی ارز دیجیتال گزارش نشده است و بسیاری از آن‌ها برخلاف صرافی‌های معمولی ارز دیجیتال که نگه‌دارنده حجم بالایی از دارایی‌های کریپتو هستند، در معرض هک قرار ندارند.

با این وجود، ریسک‌هایی در رابطه با نوسانات بازار، استراتژی‌های ضعیف و ناکارآمد ترید فیوچرز برگرفته از بازارهای سنتی بدون هیچگونه تغییر و لوریج بیشتر از حد توصیه شده وجود دارد که برای تازه‌واردان خطرناک‌تر است.

چگونه معاملات فیوچرز ارز دیجیتال را انجام دهیم؟

معامله قرارداد آتی ارز دیجیتال با دیگر گونه‌های تریدینگ تفاوتی نداشته و میزان سختی به لوریج انتخابی شما بستگی دارد. شما باید تمام قوانین معتبر را در هنگام معامله در بازار اسپات و مشتقه رعایت کنید. اکثر این قوانین به مدیریت ریسک و پیدا کردن بهترین نقاط ورود و خروج مرتبط هستند.

در این‌جا، گام‌های اصلی آغاز موفقیت‌آمیز سفر معاملات آتی را بررسی می‌کنیم:

• کنار گذاشتن مقداری پول: یکی از مهمترین توصیه‌های مدیریت ریسک این است که هیچ‌گاه نباید بیش از آنچه که قادر به از دست دادن هستید را سرمایه گذاری کنید. هرگز به‌جز در مواردی که درباره قرض گرفتن فنی در معاملات مارجین صحبت می‌کنیم، برای انجام ترید پول قرض نگیرید.
• زمان اختصاص دهید: اگر برنامه شما تبدیل معامله فیوچرز به یک فعالیت پربازده است، هرگز به آن به چشم یک سرگرمی نگاه نکنید. از تخصیص زمان به یادگیری معاملات آتی ارز دیجیتال، پیدا کردن بهترین نقاط ورود و نظارت بر پوزیشن‌هایتان اطمینان حاصل کنید.
• معامله در یک اکانت دمو: می‌توانید معامله فیوچرز ارز دیجیتال را با یک حساب دمو آغاز کنید. این اکانت، قیمت بازار اسپات بیت کوین یا دیگر رمز ارزها را پیش از انجام فیوچرز شبیه‌سازی می‌کند.
• انتخاب پلتفرم معاملات آتی: شهرت کلید اصلی انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال است. بنابراین، اگر تازه‌وارد هستید، ترید در یک صرافی مشهور را با مقدار کمی پول آغاز کنید.

معامله قراردادهای پرپچوال ملزم به پرداخت خودکار کارمزد یا دریافت آن است که به بالاتر یا پایین‌تر بودن قیمت قرارداد از قیمت اسپات بستگی دارد. از طرفی، در صورت استفاده از لوریج، باید مارجین پوزیشن را که با قیمت تغییر می‌یابد نیز بررسی کنید. اگر مارجین شما به زیر یک آستانه خاص برسد، پوزیشن شما لیکویید شده و متحمل ضرر خواهید شد.

معامله فیوچرز ارز دیجیتال برای چه کسانی مناسب است؟

هر فرد علاقه‌مند به ترید رمز ارزها می‌تواند معامله قرارداد آتی را آغاز کند. این ابزار مالی برای خصوصا کسانی که خواهان درگیری بیشتر با ارزهای دیجیتال هستند مناسب است، اما دیگر نگرانی‌های نگهداری رمز ارز در والت و تامین امنیت آن را به همراه ندارد.

فیوچرز رمز ارزها همچنین قابلیت اعمال استراتژی‌های مختلفی را فعال می‌کند که پیاده‌سازی آن در بازار اسپات با همان میزان موفقیت امکان‌پذیر نیست. این استراتژی‌ها شامل شورت کردن و اسکالپینگ (Scalping) هستند.

به لطف راحتی و ریسک پایین هک شدن نسبت به بازار اسپات، هر دوی تریدرهای نهادی و خرد بازار فیوچرز را ترجیح می‌دهند. قرارداد آتی همچنان نسبت به معاملات آپشن محبوبت بیشتری دارد. در یک قرارداد آپشن، خریدار اوراق اختیار معامله، حق و نه الزام خرید دارایی مربوطه را به کاربر می‌دهد.

هر دوی این اوراق مشتقه به تریدرها اجازه می‌دهند تا پوششی را در برابر ریسک نوسانات قیمت ایجاد کرده و گونه‌های جدید تریدینگی که سود بیشتری نسبت به معاملات عادی دارند را تجربه کنند.