چطور می‌توان در بازار علاوه بر رشد قیمت‌ها، از سقوط قیمت‌ها هم سود برد؟ چطور می‌شود با چند برابرِ سرمایه معامله کرد؟ پاسخ، فعالیت در بازارهای آتی (فیوچرز) و اختیاری (آپشن) است. با این حال، در بازار ارزهای دیجیتال برای افرادی که می‌خواهند ریسک کمتری تجربه کنند و خیلی درگیر پیچیدگی‌های بازارهای آتی و اختیاری نشوند، یک راه خیلی ساده‌تر وجود دارد: معامله توکن لوریج‌دار (Leveraged Token) یا همان توکن دارای اهرم.
معامله توکن لوریج‌دار در یک صرافی دقیقاً مانند معامله ساده ارزهای دیجیتال است؛ با این تفاوت که با توکن‌های لوریج‌دار می‌توانید مزه سود چند برابری را بچشید. همچنین معامله یک توکن لوریج‌دار این امکان را به معامله‌گران می‌دهد که علاوه بر سود بردن از رشد قیمت‌ها، بتوانند از کاهش قیمت هم به سود برسند. خبر خوب دیگر درباره توکن‌های لوریج‌دار این است که معامله این توکن‌ها خطر لیکویید ندارد؛ چیزی که کابوس معامله‌گران فیوچرز است. البته فراموش نکنید توکن‌های لوریج‌دار هم بدون ریسک نیستند و ممکن است ضرر زیادی را متحمل شوید.
توکن لوریج‌دار
خرید یک توکن لوریج‌دار، همان معامله ارزهای دیجیتال مختلف با قابلیت اهرم (معامله با چند برابر سرمایه) است. مثلاً معامله توکنِ لوریج‌دارِ بیت کوین به این معنی است که می‌خواهید سود خود از معامله بیت کوین را چند برابر کنید.
همچنین وقتی یک ارز دیجیتال را به روش معمولی خریداری می‌کنید، فقط می‌توانید از رشد قیمت سود ببرید؛ اما درباره توکن‌های لوریج‌دار، هم در افزایش قیمت (خرید توکن لانگ) و هم در کاهش قیمت (خرید توکن شورت) امکان سودبردن وجود دارد.
یک مثال خیلی ساده برای درک بهتر این موضوع:
فرض کنید یک معامله‌گر تازه‌کار هستید و طبق تحلیل‌هایی که انجام داده‌اید، حدس می‌زنید قیمت بیت کوین می‌تواند ۱۰٪ رشد کند. بنابراین به‌صورت یک معامله معمولی یا همان اسپات (Spot)، بیت کوین می‌خرید و اگر حدس شما درست بوده باشد ۱۰٪ سود می‌کنید.
حالا همین مثال با توکن لوریج‌دار:
شما یک معامله‌گر نیمه‌حرفه‌ای هستید و طبق تحلیل‌هایی که انجام داده‌اید، حدس می‌زنید قیمت بیت کوین می‌توانید ۱۰٪ رشد کند. این بار قصد دارید کمی ریسک کنید و بیشتر سود ببرید. بنابراین توکن لانگ (سبز) لوریج‌دار بیت کوین با اهرم ۳ (توکن BTC Long×۳) را می‌خرید. اگر حدس شما درست بوده باشد و قیمت بیت کوین ۱۰٪ رشد کند، نیروی اهرم به کمک شما می‌آید و به‌جای ۱۰٪ این بار ۳۰٪ سود می‌کنید. این قسمت شیرین معامله بود؛ اما اگر پیش‌بینی شما برعکس از آب در بیاید و به‌جای رشد، بیت کوین ۱۰٪ سقوط کند، شما ۳۰٪ ضرر می‌کنید.
اگر هم فکر می‌کنید بیت کوین سقوط می‌کند، می‌توانید توکن لوریج‌دار شورت (قرمز) بیت کوین را بخرید تا با سقوط قیمت، چند برابر سود ببرید.
امروز در چند صرافیِ خارجی ازجمله بایننس و کوکوین، معامله توکن‌های لوریج‌دار بیت کوین، اتریوم، کاردانو و چندین ارز دیجیتال بزرگ دیگر امکان‌پذیر است و روزبه‌روز به فهرست ارزهای دیجیتالی که دارای توکن لوریج‌دار هستند، اضافه می‌شود.
چرا توکن لوریج‌دار؟
برای معامله در بازار ارزهای دیجیتال به‌طور کلی سه راه دارید:
۱. معامله معمولی: به آن معامله اسپات هم می‌گویند که همان خرید و فروش ساده ارزهای دیجیتال است.
۲. معامله مارجین: در مارجین تریدینگ، از صرافی چند برابرِ سرمایه اولیه خود پول قرض می‌کنید، معامله مدنظر خود را انجام می‌دهید و پس از کسب سود، پول صرافی را پس می‌دهید. صرافی سرمایه اولیه شما را به‌عنوان وثیقه در نظر می‌گیرد و اگر ضرر شما بیشتر از مقدار سرمایه شود، تمام سرمایه شما برای جبران ضرر صرافی برداشته می‌شود یا به‌اصطلاح لیکویید می‌شوید.
۳. معامله در بازار مشتقه (Derivatives): بازار مشتقه شامل دو بازار فیوچرز و آپشن می‌شود. توضیح این دو بازار در چند خط نمی‌گنجد؛ اما این بازارها برای معامله‌گران حرفه‌ای است و از ویژگی‌های آن می‌توان به قابلیت اهرم‌های بالا (تا ۱۲۵ برابر سرمایه) اشاره کرد.
تا همین دو سال پیش در صرافی‌های ارز دیجیتال تنها این سه نوع معامله انجام می‌شد؛ اما ورود شدید معامله‌گران مبتدی به بازار مشتقه (به‌خصوص بازار فیوچرز) و از‌دست‌رفتن یک شبه سرمایه تازه‌کارها به‌دلیل لیکویید شدن‌‌های مداوم و همچنین پیچیدگی‌های معاملات فیوچرز باعث شد برای اولین بار صرافی FTX ایده توکن‌های لوریج‌دار را پیاده کند.
با موفقیت این ایده، خیلی زود صرافی‌های بزرگ دیگر مانند بایننس و کوکوین هم این قابلیت را اجرا کردند.
معامله توکن‌های لوریج‌دار به چند دلیل می‌تواند جذاب باشد؛ به‌خصوص برای معامله‌گران نه‌چندان حرفه‌ای. این دلایل عبارت‌اند از:
لیکویید نمی‌شوید
لیکوییدشدن به‌معنای از دست رفتن تمام سرمایه است که در بازار فیوچرز زیاد اتفاق می‌افتد و خیلی‌ها را به ورشکستگی می‌رساند.
در بازار فیوچرز، وقتی از اهرم استفاده می‌کنید و نوسانات بازار افزایش پیدا می‌کند، اگر بازار در جهت پیش‌بینی شما حرکت کند، در نقطه‌ای که به آن «نقطه لیکویید» می‌گویند سرمایه شما دیگر نمی‌تواند موقعیت را باز نگه دارد و صرافی برای جبران ضرر (یادتان نرود صرافی به شما پول قرض داده است!) تمام سرمایه اولیه را برمی‌دارد.
اما در معامله توکن‌های لوریج‌دار، سازوکاری با نام «تنظیم مجدد» (Rebalancing) در هنگام نوسانات شدید یا نیمه‌شب به وقت جهانی (نسبت به صرافی می‌تواند متفاوت باشد)، اهرم‌ها را ثابت نگه می‌دارد تا جلوی ضرر ۱۰۰ درصدی گرفته شود و سرمایه لیکویید نشود؛ بنابراین این احتمال وجود دارد که مثلاً ۶۰٪ در یک روز ضرر کنید؛ اما تمام سرمایه از دست نمی‌رود و لیکویید نمی‌شوید.
البته به‌دلیل اهرم ثابت و تنظیم مجدد آن در زمان نوسانات شدید، ترید توکن‌های لوریج‌دار بیشتر اوقات از ترید مستقیم در بازار فیوچرز سود کمتری دارد؛ اما برای معامله‌گرانی که از یک طرف نگران لیکوییدشدن هستند و از طرف دیگر نمی‌خواهند فعالیت در فیوچرز را از دست بدهند، توکن‌های لوریج‌دار بهترین گزینه ممکن است.
معامله آسان و سود چند برابری
اگر معامله‌گری حرفه‌ای نباشید و تلاش کنید در بازار فیوچرز با استفاده از اهرم سود چند برابری داشته باشید، به‌جز اینکه هر لحظه در خطر لیکویید شدن هستید، باید خود را برای پیچیدگی انجام معاملات هم آماده کنید.
در حقیقت فضای معاملاتی سنگینی که در بازار فیوچرز وجود دارد هر معامله‌گر متوسطی را می‌ترساند؛ پر از گزینه‌های گنگ و نامفهوم.
از طرف دیگر، معامله توکن‌های لوریج‌دار کار اصلاً سختی نیست و از طریق همان فضای معاملات معمولی انجام می‌شود. توکن‌ها مانند یک ارز دیجیتال جداگانه در حساب معامله‌گران می‌نشینند و بررسی سود و زیان آنها به راحتی آب خوردن است.
خطرات و عیب‌ها
وقتی پای اهرم وسط باشد، قطعاً شما درگیر ریسک می‌شوید و این را نمی‌توان انکار کرد. اگرچه معامله توکن‌های لوریج‌دار نسبت به معامله مستقیم در بازار فیوچرز خطرات کمتری دارد؛ اما این نوع معامله هم برای معامله‌گر تازه‌کار مناسب نیست. بهتر است قبل از شروع معامله در این توکن‌ها، تا حد متوسط در معاملات معمولی پیشرفت کرده باشید.
در کل اگر بخواهیم خطرات و عیب‌های معامله این توکن‌ها را خلاصه بگوییم، می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
احتمال ضرر چندبرابری
همان قدر که احتمال دارد با معامله یک توکن لوریج‌دار چند برابر سود کنید، همان قدر هم احتمال دارد چند برابر ضرر کنید.
نیاز به اشاره دوباره نیست که در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، اگر یک توکن با اهرم ۳ بخرید و بازار ۱۵٪ برخلاف پیش‌بینی شما (صعودی یا نزولی) حرکت کند، کسی که معمولی معامله کرده است ۱۵٪ ضرر می‌کند؛ اما برای شما ۴۵٪ ارزش سرمایه از دست می‌رود.
برای سرمایه‌گذاری بلندمدت مناسب نیست
وقتی به‌طور معمولی در صرافی ارزهای دیجیتال را خریدوفروش می‌کنید، در حقیقت خودِ ارز دیجیتال را می‌خرید یا می‌فروشید؛ اما درباره توکن‌های لوریج‌دار این‌طور نیست.
به‌عنوان مثال، زمانی که توکن لوریج‌دار اتریوم را می‌خرید، در حقیقت خودِ اتریوم را نخریده‌اید و این توکن فقط در صرافی شما اعتبار دارد. در حقیقت شما به صرافی اعتماد کرده‌اید.
در صرافی‌ها امکان برداشت توکن لوریج‌دار به کیف پول شخصی وجود ندارد و فقط صرافی FTX این امکان را فراهم کرده است که البته در این صورت هم توکن‌ها فقط در همین صرافی به رسمیت شناخته می‌شوند.
همچنین، نگهداری از یک توکن لوریج‌دار شامل کارمزد اضافی می‌شود که در هر صرافی متفاوت است. به‌عنوان نمونه، در کوکوین برای هر بار خرید و فروش توکن لوریج‌دار ۰.۱٪ و برای هر روز نگهداری از این توکن ۰.۰۴۵٪ کارمزد کسر می‌شود. برای کوتاه‌مدت، این اعداد چندان زیاد نیست؛ اما در بلندمدت ممکن است عدد قابل توجهی شود.
به‌طور کلی توکن‌های لوریج‌دار برای سفته‌بازی و تریدها کوتاه مدت (نهایتاً چندماهه) طراحی شده‌اند و نمی‌توانند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت باشند.
معامله توکن لوریج‌دار
در گام اول، صرافی شما باید از توکن‌های لوریج‌دار پشتیبانی کند. اولین صرافی که از معامله این توکن‌ها پشتیبانی کرد، FTX بود و حالا صرافی‌های دیگری مانند بایننس و کوکوین از این نوع معامله پشتیبانی می‌کنند.
در هر صرافی برای معامله این توکن‌ها فقط کافی است بخش «Leverged Token» را پیدا کنید. برای نمونه، در کوکوین برای دسترسی به این بخش می‌توانید منوی «Derivatives» اقدام کنید.
فراموش نکنید تعداد ارزهایی که برای آنها توکن لوریج‌دار وجود دارد محدود است و حداقل در مقطع فعلی نمی‌توانید توکن لوریج‌دار ارزهای گمنام و ناشناخته را معامله کنید. به‌عنوان نمونه، کوکوین از بیش از ۱۰ ارز دیجیتال شناخته شده پشتیبانی می‌کنند که بیت کوین، اتریوم، کاردانو، پولکادات، رپیل، دوج کوین و چند آلت کوین شناخته‌شده دیگر را شامل می‌شود.
در ترید، برای هر ارز دو توکن لوریج‌دار وجود دارد:
توکن لوریج‌دار صعودی (لانگ) که با رنگ سبز دیده می‌شود.
توکن لوریج‌دار نزولی (شورت) که با رنگ قرمز دیده می‌شود.
همچنین جلوی هر توکن لوریج‌دار با عدد و علامت ضربدر مشخص شده است که چه اهرمی دارد.
به‌عنوان مثال: توکن لوریج‌دار صعودی (لانگ) بیت کوین با اهرم ۳ در صرافی کوکوین به این شکل نشان داده می‌شود: BTC۳L.
BTC نماد بیت کوین است.
عدد ۳ نشان‌دهنده اهرم است. اگر قیمت بیت کوین ۱۰٪ رشد کند، شما با داشتن این توکن ۳۰٪ سود می‌کنید.
حرف L کلمه اول Long است که یعنی شما با خرید این توکن پیش‌بینی می‌کنید قیمت بیت کوین رشد می‌کند.
بنابراین در معامله توکن‌های لوریج‌دار دو احتمال بیشتر وجود ندارد:
- پیش‌بینی می‌کنید قیمت یک ارز دیجیتال رشد می‌کند.
- پیش‌بینی می‌کنید قیمت یک ارز دیجیتال کاهش پیدا می‌کند.
پیش‌بینی می‌کنید قیمت یک ارز دیجیتال رشد می‌کند
اگر پیش‌بینی می‌کنید قیمت یک ارز دیجیتال رشد می‌کند، باید توکن لوریج‌دار صعودی (لانگ) آن ارز دیجیتال را بخرید. مثلاً اگر پیش‌بینی می‌کنید قیمت پولکادات رشد می‌کند، می‌توانید توکن DOT3L را بخرید.
توکن صعودی ممکن است در بعضی از صرافی‌ها با نمادهای UP (به‌معنای افزایش) یا BULL (به‌معنای گاو = نماد رشد بازار) هم دیده شود.
پیش‌بینی می‌کنید قیمت یک ارز دیجیتال کاهش پیدا می‌کند
اگر پیش‌بینی می‌کنید قیمت یک ارز دیجیتال کاهش پیدا می‌کند، باید توکن لوریج‌دار نزولی (شورت) آن ارز دیجیتال را بخرید. مثلاً اگر پیش‌بینی می‌کنید قیمت پولکادات کاهش پیدا می‌کند، می‌توانید توکن DOT3S را بخرید.
توکن صعودی ممکن است در بعضی از صرافی‌ها با نمادهای DOWN (به‌معنای کاهش) یا Bear (به‌معنای خرس = نماد سقوط بازار) هم دیده شود.
سخن پایانی
اگر می‌خواهید در بازارهای فیوچرز معامله کنید و از خطر لیکویید شدن می‌ترسید یا این نوع معامله برایتان پیچیده به نظر می‌رسد، می‌توانید به معامله توکن لوریج‌دار هم فکر کنید. در این صورت، هم ریسک کمتری وجود دارد و هم می‌توانید از اهرم (امکان سود چند برابری) در معاملات خود بهره ببرید.
این نوع معامله که در این مقاله نحوه انجام آن را توضیح دادیم، ریسک لیکوییدشدن ندارد و خیلی ساده‌تر از معاملات مستقیم در فیوچرز است؛ اما بدون ریسک هم نیست و همان طور که می‌تواند سرمایه شما را دو برابر کند، اگر در پیش‌بینی‌های خود اشتباه کنید، چند برابر ضرر می‌کنید.
این نکته را هم فراموش نکنید که خرید توکن لوریج‌دار به هیچ وجه گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت نیست و کاربرد آن فقط در ترید کوتاه‌مدت است.
منبع : وال هالا کریپتو
