مقدمه
سوزاندن توکن (Token Burning) به معنی حذف دائمی رمزارزهای موجود، از چرخه است. فرآیند سوزاندن توکن ها یا کوین ها در بازار رمزارزها بسیار رایج و کاربردی است. سوزاندن توکن ها از طرف صاحبان توکن‌ها به صورت عمدی و به منظور حذف تعدادی از توکن‌ها از چرخه بازار صورت می‌گیرد.
دلایل متعددی برای سوزاندن توکن ها وجود دارد. یکی از عمده‌ترین اهداف این فرآیند، کنترل میزان عرضه کوین در شبکه است. شبکه‌های بزرگ‌تری همچون بیت کوین و اتریوم نیاز زیادی به استفاده از این مکانیسم ندارند، اما آلت کوین‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال کوچک‌تر برای کنترل تعداد توکن های در گردش استفاده می‌کنند و این کار به افزایش بهره‌وری برای سرمایه‌گذاران بالقوه می‌انجامد.
مکانیسم توکن سوزی که در حوزۀ ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود، متفاوت و منحصربه‌فرد است و پول‌های کاغذی قانونی هیچ گاه به این شکل سوزانده نمی‌شوند. مقدار موجودی منابع ارزهای فیات سنتی با روش‌های دیگری کنترل می‌شوند. سوزاندن توکن در بازار کریپتوکارنسی‌ها چیزی شبیه به سیاست های پولی انقباضی دولت‌ها و بانک‌های مرکزی است مثلا مانند خرید سهام توسط شرکت‌های دولتی برای کاهش تعداد سهام در گردش است. سوزاندن کوین ها با اهداف و مزایای خاص و مهمی صورت می‌گیرد. در این مقاله به بررسی این اهداف خواهیم پرداخت.
فرآیند توکن سوزی
پروسۀ سوزاندن توکن ها بسیار ساده است اما امکان انجام این فرآیند با روش‌های مختلفی وجود دارد. این کار با هدف کاهش تعداد توکن‌های در گردش صورت می‌گیرد. این اتفاق ممکن است در ابتدا کمی ویژه به نظر برسد اما سوزاندن کوین ها به معنی تخریب و از بین بردن آنها نیست؛ آنها وجود دارند ولی امکان استفاده از آنها در آینده از بین خواهد رفت.
برای سوزاندن توکن ها، توسعه‌دهندگان یک پروژه به بازخرید یا برداشت تعدادی از توکن‌های موجود اقدام و سپس آنها را از چرخه خارج می‌کنند. بنابراین امضاهای توکن‌ها در کیف پولی به نام آدرس خورنده (Eater Adress) قرار می‌گیرند. این آدرس و اطلاعات آن برای تمامی نودها قابل مشاهده است اما این آدرس برای همیشه مسدود شده است. همچنین وضعیت توکن‌های موجود در این آدرس در بلاک چین منتشر می‌شود و همه کاربران می‌توانند وضعیت توکن‌ها را مشاهده کنند.
با توجه به اهداف یک پروژه و توسعه‌دهندگان آن از سوزاندن توکن ها، روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد. برخی پروژه‌ها بعد از پایان فروش توکن‌های خود از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) به سوزاندن توکن‌های فروخته نشده اقدام می‌کنند اما برخی دیگر ترجیح می‌دهند که در بازه‌های مشخصی به سوزاندن برخی از کوین‌ها بپردازند.
به عنوان مثال، صرافی بایننس توکن‌های خود را به صورت فصلی می‌سوزاند و این کار را تا زمانی که تعداد توکن‌های BNB سوزانده شده به 100 میلیون برسد، ادامه خواهد داد. تعداد توکن‌هایی که در هر فصل سوزانده می‌شوند با توجه به تعداد تراکنش‌های صورت‌گرفته در هر فصل متغیر خواهد بود.
از طرف دیگر، تتر (USDT) با توجه به میزان واریز و برداشت‌ها به صدور یا سوزاندن توکن های خود می‌پردازد. علی‌رغم وجود روش‌های مختلف برای توکن سوزی در کریپتوکارنسی‌ها، هدف از این کار مشابه و مشترک است و به منظور کاهش مؤثر تعداد توکن در گردش و کنترل عرضه توکن صورت می‌گیرد.
دلایل توکن سوزی
دلایل جالبی برای سوزاندن توکن ها وجود دارد و این کار با اهداف خاصی صورت می‌گیرد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت :
استفاده از مکانیسم سوزاندن توکن ها به عنوان یک الگوریتم اجماع
برخی پروژه‌ها برای الگوریتم اجماع در شبکۀ خود از الگوریتم اجماع سوزاندن (Proof Of Burn) استفاده می‌کنند. این روش یکی از روش‌های منحصربه‌فرد در شبکه‌های غیر متمرکز است. در این روش، افراد برای به دست آوردن توکن‌ها موظف به سوزاندن بخشی از آن هستند.
افزایش ارزش توکن ها با مکانیسم عرضه و تقاضا
اگر می‌خواهید با دلیل اصلی توکن سوزی آشنا شوید در ابتدا باید با مفهوم عرضه و تقاضا آشنا شوید. یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم در بازارهای مختلف، مفهوم عرضه و تقاضا است. عرضه و تقاضا هستند که ارزش یک دارایی را تعیین می‌کنند. مقدار تقاضا، مقداری از محصول یا خدمت است که مردم مایل به خریدن آن با قیمتی مشخص هستند؛ رابطه‌ی میان قیمت و مقدار تقاضا به رابطه‌ی تقاضا معروف است. همچنین عرضه نشان‌دهنده مقدار آورده بازار است. مقدار عرضه به مقدار محصول یا خدمتی گفته می‌شود که تولیدکننده مایل به تأمین آن با قیمت مشخص است. ارتباط میان قیمت و مقدار محصول یا خدمت عرضه‌شده به بازار را رابطه‌ی عرضه می‌گویند؛ بنابراین، قیمت بازتابی از عرضه و تقاضاست. رابطه‌ی بین عرضه و تقاضا ریشه در نیروهای پشت پرده تخصیص بهینه منابع دارد. در تئوری‌های اقتصاد بازار، تئوری عرضه و تقاضا بر تخصیص منابع به کاراترین شکل ممکن تأکید دارد.
در بازار کریپتوکارنسی‌ها بر خلاف بازارهای مالی سنتی، افزایش عرضه ناگهانی و برنامه ریزی نشده وجود ندارد؛ چون اغلب رمزارزها منابع محدود و مشخصی دارند و بعد از رسیدن تعداد توکن‌های تولیدشده به تعداد کل تعیین‌شده، توکن دیگری ایجاد نخواهد شد.
به عنوان مثال، عرضۀ کل بیت کوین 21 میلیون است و بعد از پایان استخراج این تعداد، در صورتی که تقاضا افزایش یابد، با توجه به محدود بودن عرضه، قیمت و ارزش آن افزایش خواهد یافت. همچنین اگر تعداد بیت کوین‌های در گردش به دلیل استفاده از مکانیسم سوزاندن توکن، فراموش کردن یا از دست دادن کلیدهای خصوصی و دیگر دلایل این چنینی کمتر می‌شد، عرضه کاهش می‌یافت و به دنبال آن با افزایش تقاضا، ارزش آن باز هم افزایش پیدا می‌کرد.
در بازارهای مختلف، این یک قانون است که کاهش عرضه، به شرط ثبات سایر شرایط افزایش قیمت یک دارایی را در پی خواهد داشت که این موضوع را قانون عرضه و تقاضا در اقتصاد یاد می‌کنند.
محافظت در برابر اسپم‌ها (Spam) با سوزاندن توکن ها
توکن سوزی در شبکه برخی از رمزارزها به عنوان یکی از مکانیسم‌های امنیتی مناسب در برابر DDOS عمل می‌کند و همچنین از گسترش اسپم‌ها در شبکه جلوگیری می‌کند. زیرا هزینه انجام تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد و از این طریق مانع از ایجاد تراکنش‌های اسپم می‌شود.
همان‌طور که کاربران برای انتقال بیت کوین هزینه‌ای را پرداخت می‌کنند یا به صرافی‌ها جهت محاسبۀ قراردادهای هوشمند در شبکۀ اتر کارمزد می‌دهند، در برخی از ارزها مقداری از پرداخت‌ها به عنوان کارمزد تراکنش‌ها سوزانده می‌شود. یعنی در برخی شبکه‌ها به جای پرداخت مبلغ کارمزد به نودها یا ماینرها برای تأیید تراکنش‌ها، به صورت خودکار بخشی از مقدار کارمزد ارسالی کاربران سوزانده می‌شود و تمامی آن مبلغ در اختیار نودها یا ماینرهای تایید کننده تراکنش قرار نمی‌گیرد. یکی از پروژه‌هایی که از این روش استفاده می‌کند ریپل (XRP) است.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی مفهوم سوزاندن توکن و هدف از انجام چنین مکانسیمی پرداختیم. همان‌طور که در بخش‌های قبلی گفته شد، روش‌های مختلفی برای توکن سوزی در شبکه‌های مختلف وجود دارد که بسته به نوع فعالیت و هدف آن پروژه است. علی‌رغم وجود روش‌های مختلف، هدف از سوزاندن توکن ها در تمامی پروژه‌ها مشترک و یکسان است. فرآیند سوزاندن کوین یا توکن به منظور کاهش تعداد توکن یا کوین در گردش و جلوگیری از عرضه زیاد و تنظیم قیمت توکن، صورت می‌گیرد.
منبع : بلک وال
